Hadislerde Türkler
Hz. Peygamber’in Türkler hakkında söylediği çok sayıda hadis mevcuttur. Bunlardan
bir bölümü mükemmel rivayet zinciriyleSahîh-i Buhârî ve Sahîh-i Müslim başta olmak üzere
en fazla itibâr olunan altı hadis kitabı olan Kütüb-i Sitte ve diğer önemli hadis kaynaklarında
yer almaktadır. Bunun yanında Hz.Peygamber’e isnâd edilen ve Türkler aleyhinde ifadeler
içeren uydurma (mevzû) hadis ve sahabeye atfen söylenmiş asılsız haberler de vardır.10 Hangi
hadislerin doğru hangilerinin mevzû olduğu ancak hadis otoritelerinin bilimsel metodlarla
yapacakları ciddi çalışmalarla ortaya konabilecektir. Bu konudaki hadisleri üç bölümde
sınıflandırmak mümkündür:
1) Hz.Muhammed’in Türklerin savaşçı vasıflarına dikkat çekerek Türklerle
mücadele ve savaş konusunda ashabını ve sonraki nesilleri uyaran ve onlarla iyi geçinmeyi
tavsiye eden hadisler:
“Türkler size dokunmadıkça siz de onlara dokunmayınız”.11
2) Türklerin fizyolojik özelliklerini beyan eden hadisler.”Siz küçük çekik gözlü,
kırmızı yüzlü, basık burunlu, çehreleri sanki örs üzerinde döğülmüş ve üzeri derilerle
kaplanmış sağlam kalkanlar gibi bir kavim olan Türklerle savaşmadıkça, kıyamet
kopmayacaktır. Siz kıldan örülmüş çorap giyen bir kavimle savaşmadıkça kıyamet
kopmayacaktır.”12
3) Türkleri Beni Kantûrâ (Kantûrâ oğulları) olarak gösteren ve Arapların elinden
iktidarı alacaklarını ifade eden hadisler:
“Türkler size dokunmadıkça sizde onlara dokunmayın. Allah’ın ümmetime verdiği
mülk ve saltanatı ellerinden ilk olarak alacak kavim Kantura oğullarıdır”.13
Bunların dışında Türklerin Irak ve el-Cezîre’yi ele geçirip iktidarı Abbasîler’in elinden
alacaklarını ifade eden hadisler de vardır.14
VII. yüzyılda İran’da olduğu gibi Arabistan’da da Türk çadırı kullanılıyordu.
Hz.Peygamber de Hendek Savaşı sırasında bir Türk çadırında oturarak hendek kazma işlerine
nezaret etmişti.15 Ayrıca Müslim’in rivâyet ettiği bir hadiste de Hz.Peygamber’in Medine’de
Bir Türk çadırında itikâfa çekildiği belirtilmektedir.16
Kaynak;
8 Özaydın, agm., s. 239.
9 Zeki Veli Togan,Umumî Türk Tarihine Giriş, I, İstanbul 1970, s. 142, 144, 155, 159, 166, 392-393; Ramazan
Şeşen, İslam Coğrafyalarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, İstanbul 1985, s. 3-4, 130; a.mlf., “Türklerin
İslamlaşması ve Ortaçağ Arap dünyasındaki Rolü”, İbn Fazlan Seyahatnâmesi, içinde (trc.Ramazan Şeşen),
İstanbul 1985, s. 188-191; Câhiz, Hilafet Ordusunun Menkıbeleri Ve Türkler’in Faziletleri (trc.Ramazan Şeşen),
Ankara 1967, s. 85; Özaydın, agm., s. 239.
10 Şeşen, “Eski Araplara Göre Türkler”, s.15-29; Zekeriya Kitapçı, Hz.Peygamber’in Hadislerinde Türk
VarlığıSelçuklular, Moğollar, Osmanlılar, İstanbul ts.
11 Ebû Davud, Sünen(nşr. Muhammed Muhyiddin Abdülhamid), Kahire 1956, IV, 159, Krş. Şeşen, “Türklerin
İslamlaşması…”, s. 192; aynı müellif” Eski Araplara Göre Türkler”, Türkiyat Mecmuası XV (İstanbul
1969), s. 18; Kitapçı, age. , s. 102-103.
12 Buhârî, el-Câmiu’s-Sahîh, Mekke 1376, IV, 34-35, 156, aynı eser, Bulak 1311, IV, 43, 144, 196-197; Müslim,
el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul 1332, VIII, 184; Ebû Davud, age., IV 160; Krş. Şeşen, age., s. 193-194;
Kitapçı, age., s. 87.
13 Ebû Davud, Sünen, Kahire 1280, II, 137; Ahmed b.Hanbel, Müsned, Kahire 1313, V,s. 45. Krş. Şeşen, agm., s.
192; Kitapçı, age., s. 263 vd.
14 Kitapçı, Hz.Peygamberin Hadislerin de Türk Varlığı, İstanbul ts.; Şeşen, “Eski Araplara Göre Türkler”, s. 15-
29
DOÇ. DR. MUHARREM KESİK